Wat is interoceptie?

Interoceptie is het vermogen dat wij hebben om signalen van uit ons eigen lichaam waar te nemen en te herkennen. Het is als het ware de feedback die wij krijgen van onze organen naar onze hersenen. Bij interoceptie zijn vele banen en structuren in ons lichaam betrokken.

Interoceptie is net als proprioceptie (vermogen om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen) en exteroceptie (het waarnemen van prikkels buiten onszelf) onderdeel van ons menselijk sensorisch systeem. Bij interoceptie kun je denken aan bijvoorbeeld voelen van honger of dorst, je hartslag, de snelheid van je ademhaling of het gevoel dat je naar de wc moet.

Waarom is interoceptie zo belangrijk?

Interoceptie is belangrijk voor het in stand houden van homeostase in het lichaam. Homeostase is het vermogen van het lichaam om je gezondheid te bewaken door constant het inwendige of interne milieu in balans te houden en te herstellen.  

Een aantal voorbeelden waarom interoceptie belangrijk is op fysiek vlak:

• Het helpt je voelen wanneer je naar de wc moet voor een grote boodschap. Voel je deze signalen niet, dan kan dit gevolgen hebben voor je hele spijsvertering, met bijvoorbeeld constipatie of een opgeblazen gevoelt tot gevolg.
• Het helpt je voelen wanneer je dorst hebt, niet iedereen voelt dit, met alle gevolgen van dien (tot drie keer toe met uitdrogingsverschijnselen opgenomen worden in het ziekenhuis om maar een voorbeeld uit de praktijk te noemen)
• Het helpt je om je ademhaling en hartslag te voelen bij o.a. sporten maar ook in het dagelijks leven. Dit kan je helpen om op je grenzen te letten.

Daarnaast is interoceptie ook belangrijk op mentaal & emotioneel vlak, een voorbeeld: misschien heb je het gevoel dat mensen steeds over je grenzen heen gaan, maar dit voel je steeds achteraf. Een sterk interoceptief vermogen kan je helpen om dit meer in het moment te voelen: wat gebeurt er als je merkt dat iemand over je grenzen heen gaat? Krijg je een naar gevoel in je buik? Gaat je hartslag omhoog? Als je dit bij jezelf kunt opmerken kan dit je helpen in latere situaties.

Hoe helpt yogatherapie bij het versterken van interoceptie?

In mijn yogatherapie praktijk werk ik veelal met mensen die zichzelf omschrijven als ‘een wandelend hoofd’. In hun werkende leven zijn ze veelal met hun hoofd bezig maar ook privé worden dilemma’s, emoties, lastige situaties etc. vooral opgepakt door er over na te denken, niet door te voelen. Deze manier heeft jarenlang voor hen gewerkt, maar toch krijgen zij last van (soms onverklaarbare) klachten: spijsverteringsklachten, hoge bloeddruk, heftige menstruatiepijnen maar ook burn-out of woede uitbarstingen.

Yogatherapie kan je leren om te luisteren naar alle, hoe subtiel ook, signalen die je lichaam geeft, zodat je hiernaar kunt handelen. De quote ‘If you listen to your body when it whispers, you won’t have to hear it scream’ is hier dan ook erg toepasselijk.

Hoe doen we dat dan? Luisteren naar het fluisteren van ons lichaam?

• Allereerst zorgen we voor een veilige situatie zonder al te veel afleiding. Dus bij yogatherapie geen muziek of wierook bijvoorbeeld.
• Door met aandacht zachte bewegingen te maken leer je je eigen lichaam steeds beter kennen. Ook leer je voelen hoe je hartslag en ademhaling op deze bewegingen reageren.
• We nemen rust (door bijvoorbeeld in heerlijke ontspannen Restorative Yoga houdingen te liggen, lees hier meer over deze vorm van yoga) en leren (beetje bij beetje) meer stilte toe te laten om die fluisteringen van het lichaam te kunnen horen.
• Ik maak vaak gebruik van Yoga Nidra waar we op een gestructureerde manier met onze aandacht een reis maken door het lichaam. Door dit herhaaldelijk te doen wordt het steeds makkelijker om te herkennen wat je voelt binnen in je lichaam.
• Soms geef ik ook schrijf- of reflectieopdrachten mee voor thuis. Wat kun je in je lichaam waarnemen voordat je begint aan de yoga oefeningen? En wat neem je daarna waar?

Zo leer je steeds beter luisteren naar je eigen lichaam. Dit is dus niet alleen gezond voor je fysieke lijf, maar het helpt je ook dichter bij jezelf te blijven, grenzen aan te voelen en gezonde keuzes voor jezelf te maken.

Wil je hiermee aan de slag?

Je bent van harte welkom om een gratis en vrijblijvende online kennismaking in te plannen om te kijken of yogatherapie iets voor je is, dat kan hier. Liever eerst nog even verder lezen over yogatherapie? Dat kan natuurlijk ook! Op mijn blog pagina kun je nog veel meer interessante yogatherapie blogs vinden!